Voor koolstofvastlegging in de bodem is voldoende aanvoer van effectieve organische stof (EOS) van belang. EOS is de organische stof die een jaar na toediening nog in de bodem aanwezig is. Gewasresten, groenbemesters en organische mestsoorten zorgen voor EOS-aanvoer. De huidige kengetallen van EOS-aanvoer voor gewasresten en groenbemesters zijn verouderd en worden daarom in dit project geactualiseerd. Met deze getallen wordt in modelberekeningen de koolstofvastlegging berekend voor verschillende bouwplannen.
Agrariërs stellen organische stof balansen op om te kijken of voldoende organische stof aangevoerd wordt. Hierbij wordt gebruik gemaakt van de EOS-kengetallen van gewasresten en groenbemesters. De huidige kengetallen zijn verouderd en hoe deze zijn bepaald is vaak onbekend. Met nieuwe kengetallen kunnen meer nauwkeurige berekeningen gemaakt worden van de organische stof aanvoer en koolstofvastlegging per landbouwperceel.
In dit project verzamelen we data door blad en wortels van gewassen en groenbemesters te bemonsteren, drogen en chemisch te analyseren. Door gebruik te maken van data afkomstig uit verschillende teeltomstandigheden proberen we representatieve kengetallen te produceren. Bijvoorbeeld hebben we groenbemesters van verschillende grondsoorten en zaaitijdstippen bemonsterd. We verzamelen ook data van de afbraaksnelheid van organische stof, dit is nodig om de EOS-kengetallen vast te stellen. Uit dit onderzoek blijkt dat de afbraaksnelheid variabel is en niet eenvoudig om vast te stellen.
In het voorjaar 2021 zijn nieuwe kengetallen voor groenbemesters opgeleverd. Voor 10 soorten zijn er EOS-kengetallen gegeven voor verschillende zaaitijdstippen, met onderscheid per halve maand. Voor 6 soorten zijn er ook EOS-kengetallen per 10 cm gewashoogte vastgesteld. Hiermee kunnen agrariërs nauwkeurig hun organische stof balans berekenen o.b.v. de zaaitijdstip of hoogte van de groenbemester. Deze nieuwe kengetallen kunnen een groot invloed hebben op de organische stof balansen omdat er uit onze data blijkt dat er een grote spreiding is over de zaaitijdstippen en hoogte in de hoeveelheid EOS die een groenbemester levert.
Tabel 1. De EOS aanvoer in kg/ha van verschillende groenbemesters voor verschillende zaaitijdstippen.
De nieuwe kengetallen worden hierna gebruikt om te rekenen in de modellen NDICEA (externe link) en RothC (externe link) om de potentie voor koolstofvastlegging van maatregelen zoals toepassing van groenbemesters en bouwplanverruiming in verschillende regio's vast te stellen. Voor groenbemesters wordt hieraan gewerkt in 2021. Verder wordt in 2021 de bemonsteringen van gewasresten afgerond en begin 2022 geanalyseerd.