Indicatoren voor Bodemfuncties
Het doel van het door het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) opgezette Nationaal Programma Landbouwbodems, is alle landbouwbodems duurzaam beheerd in 2030. Landbouwbodems met een goede kwaliteit dragen naast koolstof-vastlegging bij aan:
1) bodemvruchtbaarheid
2) biodiversiteit
3) klimaatadaptatie en
4) waterkwaliteit.
Om dit effect te toetsen is met behulp van Bodemindicatoren voor Landbouwgronden in Nederland (BLN), bepaald wat het effect is van klimaatmaatregelen op deze vier bodemfuncties. Voor het koppelen van de BLN-indicatoren aan de bodemfuncties is aangesloten bij het Landmark-project, waar per bodemfunctie is bepaald welke indicatoren bijdragen aan de bodemfunctie. Onderstaande figuur toont welke indicatoren onder de bodemfuncties vallen.
Klimaatadaptatie bij groenbemesters/vanggewassen
Voor de inzet van groenbemesters/vanggewassen is geen positief effect gemeten op de indicatoren voor klimaat-adaptatie (watervasthoudend vermogen, scherpblokkigheid en bulkdichtheid). Op de indringingsweerstand werd een licht negatief effect gemeten (P < 0,1)*, mogelijk vanwege een drogere grond, door hogere verdamping door groenbemesters. De indicatoren zijn gemeten op een 5-jarige LTE op centrale zandgrond (Wageningen), waarbij verschillende (mengsels) van groenbemesters werden vergeleken met zwarte braak. Mogelijk was de duur van het experiment te kort om significante effecten te kunnen meten, of zijn de effecten van groenbemesters op het moment van meten (najaar) klein. In een groenbemesterproef op Duitse leem is een heel licht positief effect op watervasthoudend vermogen gemeten in een rotatie waar veldboon deel van uitmaak.
* P < 0,1 betekent dat het effect van de maatregel aannemelijk is, maar niet met zekerheid is aangetoond. Dit wordt ook wel een trend genoemd. De kans dat het gemeten effect door toeval of willekeurige factoren veroorzaakt wordt is minder dan 10%.
- Schepens, J.A.B, Timmermans, B.G.H., Herbert, Z.G.J., Hoogmoed, M., Fuchs, L., Heupink, D.T., Slier, T., Wagenaar, J.P., & Koopmans, C.J. (2022a). Effecten van koolstofvastleggende maatregelen op de (BLN)-bodemkwaliteit indicatoren—Deel 2. 34 pagina’s.
- Wieke Vervuurt, Jonas Schepens, Gerard Ros, Marianne Hoogmoed, Chris Koopmans (2024). Effecten van de maatregelen voor koolstofvastlegging op de bodemkwaliteit - Synthese van de resultaten van de jaren 2019, 2020 en 2021.