Looptijd: 2018 – 2021
Status: Afgerond
Voor het jaar 2030 moeten alle Nederlandse landbouwgronden duurzaam worden beheerd (Bodemstrategie, LNV). Studenten van nu zijn de ondernemers van morgen. Daarom is er geïnvesteerd in de beschikbaarheid van adequaat lesmateriaal voor het mbo en hbo onderwijs. Bestaand en nieuw lesmateriaal over duurzaam bodembeheer, klimaatmitigatie èn -adaptatie werd ontsloten via een online platform voor docenten.
Kennisbehoefte
Om te voorzien in de kennisbehoefte rondom de klimaatverandering en duurzaam bodembeheer was het noodzakelijk dat alle groene onderwijsinstellingen toegang hadden tot kwalitatief goed onderwijsmateriaal, toegespitst op mbo en hbo niveau. Als studenten en ondernemers op de hoogte zijn van het nut en noodzaak van koolstofvastlegging in de bodem, zullen zij eerder geneigd zijn maatregelen op hun toekomstige bedrijf toe te passen die kunnen bijdragen aan de 0.5 Mton CO2 reductie.
Brede focus
Bij duurzaam agrarisch bodembeheer moet rekening worden gehouden met diverse bodem ecosysteemdiensten die door de maatschappij als relevant worden ervaren. Het vastleggen van koolstof om de klimaatdoelen te behalen is er daar één van. Andere ecosysteem-diensten zijn bijvoorbeeld voedselproductie (het voeden van een groeiende wereldbevolking), waterbeheer (kwalitatief en kwantitatief; ook gerelateerd aan klimaatverandering) en biodiversiteit (veerkracht van het teeltsysteem). De bodemkwaliteit wordt bepaald door de levering van alle diensten in combinatie. Ook in het lesmateriaal moet de nadruk liggen op een integrale aanpak van bodembeheer.
Maatwerk
Een uitgebreide inventarisatie onder mbo en hbo docenten bracht aan het licht dat elke school, studierichting, studiejaar en lesmodule een andere insteek vergt bij de inhoud en opzet van het lesmateriaal. Een ideale, uniforme lesmodule bestaat dan ook niet; het is altijd maatwerk. Hieruit kwam de wens naar voren om bestaand en nieuw lesmateriaal te ontsluiten op een online platform, waaruit de docenten kunnen putten voor hun eigen lesmodules. Omdat binnen het onderwijs veel meer mag met auteursrechtelijk beschermde werken dan normaal gesproken het geval is, kan veel lesmateriaal niet openbaar worden gedeeld. Daarom werd een besloten platform ingericht. De docenten kregen hiervoor een inlog en konden interactief aan de slag met alle documenten.
Wedstrijd
Er bleek een grote behoefte te zijn aan een eigentijds dictaat over bodem en klimaat, ter vervanging van oude bodemkundige boeken en vele losse documenten. Naast een digitaal dictaat werden ook nieuwe casussen gemaakt voor studenten en is een prototype serious game ontwikkeld, de Soil Simulator. Het spel draait om een akkerbouwbedrijf op klei. Het beheer van de bodem vergt een integrale benadering en de opzet maakt het mogelijk om langjarige scenario’s te vergelijken. Studenten spelen de game op hun mobiel, al dan niet in wedstrijdverband, en de docent kan interventies plegen, zoals een hoosbui of een aaltjesbesmetting. De onderliggende processen, interacties en modelberekeningen zijn vooralsnog beperkt, maar bieden een uitstekende uitgangsituatie voor verdere uitbreiding.
In het lesmateriaal is onder andere informatie en kennis verwerkt vanuit de onderzoeksprojecten van Slim Landgebruik en de PPS Beter Bodembeheer. Voor de kennisdoorwerking naar jonge ondernemers en erfbetreders is samengewerkt met de projecten 'Een duik in de bodem' van de NAJK, 'Boer bij Kennis' van Aequator Groen en Ruimte en de 'Pilot opleiding bodemadviseurs' bij Aeres Hogeschool.