Boeren kunnen een bijdrage leveren aan het klimaatprobleem door maatregelen te nemen waarmee CO2 wordt vastgelegd in de bodem. Hierdoor verbetert ook de bodemkwaliteit. Maar deze maatregelen kosten soms geld en bodemkoolstofvastlegging geeft niet direct een hogere opbrengst en/of hogere prijs voor de gewassen. Dit roept de vraag op welke prikkels (‘incentives’) er mogelijk zijn om boeren te stimuleren deze maatregelen te nemen. Voorbeelden van incentives zijn dat het vastleggen van bodemkoolstof wordt vergoed via het GLB, dat het als leveringsvoorwaarde wordt gesteld door een afnemer, of dat de boer ‘koolstofcertificaten’ kan verkopen aan derden. In dit project is geëvalueerd welke incentives er zijn, welke mogelijkheden deze bieden voor bodemkoolstof en hoe deze incentives in de praktijk kunnen worden ingezet.
In 2020 is gestart met de beoordeling welke incentives er zijn voor de verschillende maatregelen om bodemkoolstof vast te leggen. Daarnaast zijn enkele lopende initiatieven gevolgd, waarin incentives in de praktijk zijn ingevoerd. Er is veel interesse vanuit allerlei partijen voor dit onderwerp. Het wordt gezien als mogelijk nieuw verdienmodel voor de landbouw. Op dit moment kunnen partijen in de praktijk dit echter nog onvoldoende handen en voeten geven.
Doel
- Effectiviteit van de verschillende incentives toetsen in de praktijk
- Aanbevelingen formuleren hoe met behulp van deze incentives nog meer bodemkoolstof kan worden vastgelegd en hoe mogelijke negatieve effecten en risico’s kunnen worden voorkomen.
Effectiviteit van prikkels
De effectiviteit van de verschillende prikkels is in de praktijk getoetst door lopende initiatieven te volgen. Voorbeelden van zulke initiatieven zijn Windpark Krammer en Eindhoven Airport. Hier krijgen boeren betaald door het windpark of het vliegveld voor het vastleggen van bodemkoolstof. Het is beoordeeld o.a. of er echt koolstof wordt vastgelegd en hoe dit wordt bepaald. Vervolgens zijn aanbevelingen gedaan hoe de verschillende incentives kunnen worden verbeterd en hoe deze door meer boeren kunnen worden toegepast.
De verschillende initiatieven die zijn gevolgd, hebben allemaal een eigen aanpak en werkwijze. Ook verschillen ze in de mate waarin bodemkoolstof wordt vastgelegd. Met de kennis die we hier opdoen, werken we aan verschillende verdienmodellen voor boeren, waarbij boeren een vergoeding krijgen voor vastlegging van bodemkoolstof voor langere tijd.
Resultaat
Zie het rapport over de bijdragen van Nederlandse initiatieven aan koolstofvastlegging.