Looptijd: 2018 – 2023
Status: Lopend
Binnen de netwerken zijn deelnemers aan de slag gegaan met extra klimaatmaatregelen op hun bedrijf. Dit zijn maatregelen die koolstof vastleggen in de bodem. De effecten van deze maatregelen volgen we op hun bedrijf in de tijd. Daarnaast geven modelberekeningen informatie over de effecten van afzonderlijke klimaatmaatregelen. Resultaten van experimenten en ervaringen hiermee worden binnen de netwerken regelmatig uitgewisseld. Ondernemers maken hierbij afwegingen welke gewassen goed zijn voor de bodem en welke gewassen nodig zijn voor een goed rendement. Voor specifieke klimaatmaatregelen zijn de kosten en baten doorgerekend en worden deze besproken.
Waarom
In aansluiting op het projectdoel werken we in de netwerken met de deelnemers aan:
- Zichtbaar maken van wat er wordt gedaan aan maatregelen, metingen, uitdagingen en dilemma’s.
- Verbinding maken met overige maatschappelijke opgaven rond bodem, klimaat en biodiversiteit.
- Samenwerking van wetenschap en praktijk en daarbij kennis- en onderzoeksresultaten toetsen in de praktijk.
- Kwantitatieve meetresultaten verzamelen en inzichten opbouwen over bodemkoolstof en bodemkwaliteit. Dit om te weten of er daadwerkelijk koolstof wordt vastgelegd als gevolg van geïmplementeerde bodemmaatregelen.
Wie
Binnen de akkerbouw functioneren nu vijf netwerken namelijk in Zeeland, West-Brabant, Flevoland en Veenkoloniën en noordelijk kleigebied. Ieder netwerk bevat ongeveer 15 deelnemers. Inmiddels is dit project opgegaan in een algemeen Netwerken project, maar de netwerkstructuur per regio is gebleven zoals dit is opgezet in 2018.
Maatregelen implementeren
Inmiddels ontstaat er inzicht in welke maatregelen bijdragen aan het vastleggen van koolstof. Het implementeren van deze maatregelen verloopt echter nog stroef. Naast wet- en regelgeving blijkt met name bedrijfseconomie of specifiek ongunstig bedrijfsrendement voor het akkerbouwbedrijf een belemmering te vormen. Zo zijn rustgewassen zoals granen gunstig voor opbouw van koolstof, maar ligt het gewassaldo relatief laag. Doorgaans brengen rooigewassen zoals aardappels en uien meer op. Wat goed is voor de bodem is niet altijd goed voor de portemonnee.
Kennis delen
Naast een jaarlijks bedrijfsbezoek waarbij de resultaten van metingen en beoordelingen worden doorgesproken, vinden er regiobijeenkomsten plaats. In 2020 zijn er organische stofbalansen voor de deelnemers opgesteld. Dit geeft inzicht in de mate waarin organische stof in de bodem op langere termijn toeneemt of afneemt. Opvallend zijn de verschillen tussen bedrijven. Door de berekeningen met elkaar te bespreken ontstaat inzicht in de samenhang in maatregelen binnen de bedrijfsvoering. Op basis van deze kennis en inzichten wordt de bedrijfsvoering dan aangepast. De akkerbouwers zijn allen geïnteresseerd en gemotiveerd als het gaat om bodemkwaliteit en meer specifiek de relatie tussen bodemmaatregelen en klimaat.